අර්ථාන්විත නිගමනය

එදා ගෞතම බුදුපියාණන් ජීවමානව වැඩසිටි සමයේ, එනම් මෙයට වසර 2600 කට පමණ පෙර යුගයේදී, මෙම හෙළදීපය පැහැදිලිව ම පාලන අධිකාරිය අනුව කොටස් දෙකකට බෙදී තිබිණි.

1. ආලකමන්දාව (ලංකාපුර) අග නගරය කොටගෙන යක්ෂ, නාග, කුම්භාණ්ඩ, ගාන්ධර්ව ගෝත්‍රිකයන් විසූ යක්ෂ හෙළදීපය හා
2. ආර්යයන් ජීවත් වූ සොළොස් මහජනපද පිහිටා තිබූ දේව හෙළය නමින් ප්‍රසිද්ධ වූ ජන්බුද්වීපය.

සිදුහත් ගෞතම බෝසතාණන් උපත ලබුවේත්, ගෞතම බෝසතාණන් වහන්සේ උතුම් සම්බෝධියට පත් වූයේත්, පළමු ධර්ම දේශණාව පැවැත්වූ දා පටන් වසර හතලිස් පහක් ම ලෝකයාට දහම් බෙරය හඬ නැංවූයේත්, අවසානයේ පිරින්වන් පා වදාළේත මෙම හෙළදිව තුලදීමය. ඔබත් මමත් උපදින මියයන මේ හෙළදිව තුලදීම මේ සියලු දේ සිදු විය.

මේ කල්පය තුල පහළ වූ බුදුවරුන් සිව් නමක් ම මෙම ජන්බුද්දීපය තුලම පහළ වූ බව ත්‍රිපිටකයේ සඳහන් ය. ගෞතම බුදුන් උපත ලැබූ යුගයේදී ජන්බුද්වීපයට “හෙළදිව” යනුවෙන් භාවිතා කල අතර කකුසඳ බුදුන් උපත ලැබූ යුගයේදී එය “මණ්ඩදීපය” විය. දීපංකර බුදුන්ගේ පටන්ම මේ මිහිතලය මත උපත ලැබූ සියලුම බුදු පියාණන් වනන්සේලාට නිජබිම වූයේ මේ ජන්බුද්ද්වීපය ම යි. අප අද ශ්‍රී ලංකාව යැයි හඳුන්වන මේ හෙළ දිවයින තුල මිස වෙනත් කිසිම දිවයිනක මේ මිහිතලය මත නම් මිනිසෙකුට බුද්ධත්වය නැමැති ඒ උතුම් තත්වයට පත් වන්නට නොහැකිය. ඊට හෙතුව මිහිතලයේ ක්‍රියාත්මක වන විශ්ව ශක්තිය කේන්ද්‍රගත වූ මධ්‍ය මංඩලය පිහිටියේ ශ්‍රී ලංකාව කේන්ද්‍ර ගත කොට ගෙන වීමයි. බුද්ධත්වයට පත්වන සියලු බුදුවරයින් වහසෙලාට නියත වශයෙන් ම මෙම විශ්ව ශක්තිය ලබාගත හැකි වන්නේ ද ශ්‍රී ලංකාව නම් මේ ජන්බුද්වීපයේ හරිමැද පිහිටි මධ්‍ය මණ්ඩලයක දී ම පමණි. මේ හෙළදිව තුල අද උපත ලබා සිටින, මතුවට තවත් වසර හත් සියයක් පමණ කාලපරාසයක් තුල උපත ලබන පිංවත් මිනිසුන් කොටසකට ඒ බුද්ධ ශක්තියේ බලයෙන් නිසි ඵල ලබා සංසාර දුකින් සදා කාලයට ම මිදී නිදහස්වීමේ, නිවන් අවබෝධකර ගැනීමේ අවස්ථාව ද දැන් මේ සත්‍යය ධර්මය මතුකර පෙන්වීමත් සමගම උදාවන බව නියතයි. ඔබද මෙවන් වාසනාවන්ත කෙනෙකු බව සිතා “පරම පවිත්‍ර බුද්ධ ධර්මය” කියවා අසා දේන් ධර්ම මාරගයම අනුගමනය කර බුද්ධ ශක්තියට අනුගත වී නිවන් අත්විඳ ගන්න.

දෙවන කොටසට …

Share Button

එදා හෙළදිව පැවති සෙල්ලිපි තාක්ෂණය හා වාරි සංස්කෘතිය

අනුරාධපුර යුගයට වසර 300 කට පමණ පෙර එදා ගෞතම බුදුන් ජීවත් වූ යුගයේදීමේ හෙලදිව, දේව හෙලයේ පැවති සෙල්ලිපි ගල්ලිපි, ගල්කටාරම් කෙටීමේ ක්‍රම වේදය හා කළු ගල් පදම් කර සකස් කර ගැනීමේ ක්‍රම වේදය ලෝකයේ වෙනත් කිසිම රටක කිසිම යුගයක දී දැක ගන්නට නැති දෙයකි.අනුරාධපුර යුගයට පෙර යුග වලදී හෙළ දිවයින පුරාම ලියා තිබූ සෙල්ලිපි වලින් අද වන විට සොයා මතු කරගත් සෙල්ලිපි ප්‍රමාණය සිය දහස් ගණනින් නොව දස දහස් ගනණකට වඩා වැඩිය. තවත් කැලෑ වලට යට වී තවමත් වන ගහණයෙන් වැසී ඇති සොයා ගත යුතු සෙල්ලිපි කටාරම් හා ඒ ආශ්‍රිත දේ සොයා ගත් ප්‍රමාණය මෙන් කීප ගුණයකි.

අසෝක රජතුමා  ඉන්දියාවේ (සෙල්ලිපි) 32 ක් ලියා තබන තුරු ඉන්දියාවේ වෙනත් කිසිදු ප්‍රදේශයකින් කිසිම සෙල්ලිපියක් සොයාගෙන නැත. (මොහෙන්දජාරෝ හරප්පා යුගයේ සොයාගත් දේ හැර) එදා අශෝක රජු  ඉන්දියාවේ ලියා තැබූ මෙම සෙල්ලිපි 32 ම ලියා ඇත්තේ ලංකාවේ ගල් වඩුවන් හෝ ඔවුන්ගේ උපදේශ ඇතිවම බව ඉතාමත් ම පැහැදිලිය. සාංචි,වෙල්ලෝරා,අජන්තා ආදී ස්ථාන වල දකින්නට ඇති ගල් වලින් කළ බොහෝ දේ 4 වැනි හා 5 වැනි සහ 7 වැනි සියවස් වල දී නිර්මාණය කරන ලද දේවල් බව අද සොයාගෙන ඇත. ඉන්දියාවේ බුද්ධ යුගය වන විට ගලක ලියූ වෙනත් කිසිම දෙයක් සොයාගත නිහැකිය නමුත් ලංකාවේදී එය ඉතාමත් ම බහුලය. අශෝක සෙල්ලිපි හැරුණු විට ගල් කටාරම් ගල් ගුහා වල මේ යුගයේදී කෙටූ අකුරු ඉන්දියාවේ දකින්නට නැත. නමුත් ලංකාවේ හැම ගමකම වාගේ ගල්ගුහා වල, ගල් ලෙන් වල ගල් කටාරම් කොටා ඒවා බුද්ධ ප්‍රමුඛ මහා සංඝයා වෙත පූජා කළ බවට සාක්ෂි අනන්තය. ගෝතමෝශමන යනුවෙන් ලියා ගෞතම බුදුන් වහන්සේට ම ගල්ලෙන් 30 කට වඩා පූජා කර ඇති බව “ගෝතම සමන” යන කෙටූ සෙල්ලිපි 30 කටත් වඩා අද වන විට සොයාගෙන ඇති නිසාම ප්‍රකාශ කළ හැකිය. මේ සියලු ගල්ලිපි ලියා ඇත්තේ අනුරාධපුර යුගයට පෙර බුද්ධ යුගයේදීය. එදා දේව හෙළයේ සෑම තැනකම මුලතිවු  සිට තිස්සමහාරාමය දක්වා ම ලියා තැබූ විශාල සෙල්ලිපි ප්‍රමාණය ගැන පමණක් සලකා බලන කෙනෙකුට කෙනෙකුට හෙළදිව එදා පැවති තත්වයත් අනිකුත් තොරතුරුත් සංසංදනය කර මේ බුද්ධ රාජ්‍යය එදා හෙළදිව පැවති බව මොනවට තේරුම් ගත හැකිය. එය තේරුම් ගැනීමට යමෙකු මැළි වෙතොත් ඔහු බුද්ධ වචනයෙන් ම නියත මිත්‍යාදෘෂ්ටිකයෙකි.

එදා දේව හෙළයේ රට පාලනය කළ හැම ප්‍රාදේශීය පාලකයාම ඒඒ ප්‍රදේශ වල පිහිටි ගල්ලෙන් වල කටාරම් කොටා තමන්ගේ නමද සඳහන් කර බුද්ධ ප්‍රමුඛ මහා සංඝයා වෙත පූජා කළේය. අනුරපුර යුගයටත් වඩා කටාරම් කෙටූ ගල්ලෙන් ඇත්තේ රුහුණේ හා නැ‍ඟෙනහිර ප්‍රදේශ වල බවත් ඒ හැම ගල් කටාරමක් ම බුද්ධ යුගයට අයත් වන බවත් පෙන්වා දිය යුතුම කරුණකි. මේ අනුව ගෞතම බුදු පියාණන් එදා ජීවත් වූයේත් ධර්මය දේශනා කලේත් මේ හෙළදිව ම දේව හෙළයට එදා අයිති වූ ප්‍රදේශ වලය.මෙසේ බුද්ධ ධර්මය දේශනා කළේ ඉන්දියාවේදී යැයි කියන සිතන කිසිවෙකුට ඒ සඳහා ඉදිරිපත් කළ හැකි මෙවැනි ස්ථිර සාර සාක්ෂි කිසිවක් පෙන්වා දීමට හැකියාවක් නැත. මේ කරුණු විමසිල්ලෙන් කියවා බලා මීට අදාල අනෙකුත් පොත පතද කරුණු ද සලකා බලා මේ සඳහන් කරන ලද ස්ථානයන්ට ගොස් ඒවා ද පරීක්ෂා කර බලා සත්‍ය කුමක්ද තේරුම් ගැනීම ඔබ සැමගේ වගකීමයි. ජාතියේ පිනෙන් පහළ වූ දේ දැක බලා ගැනීමයි. ජන්බුද්වීපයේ උපත ලැබූවකු ලෙස ලබන නියත උරුමය වන්නේ බුද්ධ ධර්මයයි. පරම පවිත්‍ර බුද්ධ ධර්මය එදා මෙන්ම අදටත් ක්‍රියාත්මක වන්නේ මේ ධර්මද්වීපයේම පමණි. මේ නිසා හෙළ උරුමය යනු නිවන් දකින්නට උපකාර කර ගත හැකි බුද්ධ ධර්මයයි.

වාරි සංස්කෘතිය

එදා බුද්ධ යුගයේ හෙළදිව පැවති වාරි සංස්කෘතිය වැව් ආශ්‍රිත වූ ජීවන රටාව, ත්‍රිපිටකයේ බොහෝ සූත්‍ර ධර්ම වලදී ද, විග්‍රහ කර පෙන්වා දී ඇත. නගුලෙන් සී සා, කෙත්වතු වපුරා ජල පාලනය කළේ හෙළදිව එදා ජීවත් වූ මිනිසුන්ය. වැව් පිළිබඳව නිතර නිතර ත්‍රිපිටකයේ බොහෝ තැන් වල ගෞතම බුදු පියාණන්ම ඒවා උපමා ලෙසින් දක්වා ඇත. නමුත් ඉන්දියාවේ කිසිම තැනක මේ යුගය වන විට වැව් හෝ වාරි සංස්කෘතියක් හෝ නොතිබිණි. අනුරාධපුර යුගයටත් පොළොන්නරු යුගයටත් පෙර හෙළදිව බුද්ධ යුගයේ වාරි සංස්කෘතියක් පැවති බවත් එය නැගෙනහිර හා රුහුණේ ගම් නියම්ගම් සියල්ලන්ගෙන් ම දැක ගත හැකි බවත් පෙනේ. අනුරපුර යුගයේදී හා පොළොන්නරු යුගයේදී වැඩි දියුණු කර ගත්තේ පිටරටින් ගෙනා වාරි සංස්කෘතියක් නොව අපට ම ආවේණික වූ අපේ ම වාරි ක්‍රමයකි. එය බුද්ධ යුගය වන විටත් මේ හෙළදිව ඉතාමත් ම දියුණු තත්වයක පැවතිණි. ඒ බව මාදුරුඔය ජලාශය ඉදිකල ඉංජිනේරුවන්ට හමු වූ අති පැරණි සොරොව්වෙන්ද පැහැදිලිය. ඒ සොරොව්ව එදා සුද්ධෝදන මහ රජුගේ කාලයේදී කිඹුල්වත් පුර ඉදි කල එකකි. මාදුරුඔය පැරණි ජලාශය අනුරාධපුර යුගයට වඩා වසර 500 කටත් පෙර ඉදිකල එකක් බව තහවුරු වී ඇත.

ඊළඟ පරිච්ඡේදයට …

Share Button

බුද්ධ කාලයේ හෙළදිව භාවිතා කළ භාෂා

එදා හෙළදිව (දේව හෙළය)පාලනය කළ සියලුම පාලකයන් විසින් භාවිතා කරන ලද ප්‍රධාන භාෂාවන් දෙකක් විය.

1. මාගධී ප්‍රාකෘත භාෂාව හා
2. හෙළ බසයි.

සමස්තයක් වශයෙන් එදා මුළු හෙළ දිවයිනේ ම පොදු මහ ජනතාවගේ ව්‍යවහාර භාෂාව වූයේ හෙළ බසයි.හෙළබස කථා කරන භාෂාවක්  මෙන්ම ලිඛිත භාෂාවක් ලෙසින් ද එදා භාවිතා කර ඇත. පොදු මහජනයාගේ එදිනෙදා දිවිපැවැත්මෙහිදීත් වෙළහෙළඳාම් කිරීමෙහිදීත් හෙළබස හැම තැනකම භාවිතා විය.

ප්‍රාකෘත මාගධී භාෂාව ඊට වඩා උසස් උගතුන් ගේ  භාෂාවක් විය. තාක්ෂණය, විද්‍යාව හා ශිල්ප ක්‍රම උගැන්වූයේත්, රාජ්‍ය පාලනය සඳහා යොදා ගත්තේත් මාගධී භාෂාව ම විය. රජගහ නුවර අග නගරය කොට ගත් මගධ රටේ ප්‍රධාන වශයෙන් ම මාගධීභාෂාව බහුලව භාවිතා කළ බව පෙනේ. උගත්තු, රාජ්‍ය පාලකයෝ, ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයෝ, පූජකයෝ හා සමහර සි‍ටුවරු ද මාගධී භාෂාව හදාරා භාවිතා කළහ.මාගධී භාෂාව භාවිතා කළ හැමෝම වාගේ හෙළ බස ද දැන සිටියහ. හෙළ බස හා මාගධී භාෂාව අතර පරතරයද එතරම් විශාල නොවීය. යම් විශේෂිත කාරණයක්, ශිල්ප ශාස්ත්‍රයක්, විද්‍යාවක් පිලිබඳව හදාරන්නට මාගධී භාෂාවම භාවිතා කළහ. හුදීජනයා බොහෝ දෙනෙකු ගැඹුරු මාගධී භාෂාව භාවිතා කළ බවක් පෙනෙන්නට නැත.

බුදුපියාණන් එදා හෙළ දිව ජන්බුද්වීපයේ පිහිටි ජනපද දහසයේම ජීවත් වූ අයට ධර්මය දේශනා කළේ මාගධී භාෂාවෙනි. මාගධී භාෂාවෙන් එදා දේශනා කල බුද්ධ ධර්මය හෙළ බස භාවිතා කළ පොදු බොහෝමයක් ජනයාටද පහසුවෙන් ම අවබෝධ කරගත හැකි විය. මාගධී භාෂාවෙන් දේශනා කළ ගැඹුරු බුද්ධ ධර්මයට අර්ථ, ධර්ම, නිරුක්ති හා පටිභාන ඉදිරිපත් කළ හැකි හෙළ බසද උගත් උගත්තු එදා හෙළ දිවේ වාසය කළහ.මේ නිසාම ගෞතම බුදුන් මාගධී බසින් දේශනා කළ බුද්ධ ධර්මය විග්‍රහ කර ඒ යුගයේදී ම හෙළ අ‍ටුවා ලිවීමද සිදු විය. මාගධී බස ලියා දක්වන භාෂාවක් නොවූවද හෙළ බස ලියා දැක්වීය. ඒ නිසා ගෞතම බුදුන් විසින් දේශනා කරන ලද බුද්ධ ධර්මයට හෙළ බසින් අර්ථ කථා ලිවීමද ඒදා ඒ යුගයේදීම සිදු විය. හෙළ අ‍ටුවා, කුරුන්දි අ‍ටුවා, බුදුකැලි අ‍ටුවා සීහල අට්ඨ කථා, මාහට්ඨ  කථා යනුවෙන් හෙළ බසින් ම එදා බුද්ධ දේශනාව විග්‍රහ කිරීමට ලියූ අර්ථ කථා පහක් ම අතීතයේ හෙළදිව භාවිතා වූ බව දකින්නට ඇත. මේ සියලුම අර්ථ කථා වලින් ලියා දැක්වූයේ එදා ගෞතම බුදුන් මාගධී බසින් දේශනා කර වදාල බුද්ධ ධර්මය මයි.මේ මුල් ම හෙළ අ‍ටුවා අනුරාධපුරයේදීත් දකින්නට ලැබිණි. මාගධී බසට හා හෙළ බසට ද භාවිතා කළේ එකම පොදු අක්ෂර හෝඩියකි.වෙන වෙනම අක්ෂර හෝඩි දෙකක් මෙහි නොවීය.මේ භාෂාවන් දෙකටම එදා භාවිතා කළේ ප්‍රාකෘත අක්ෂර ක්‍රමයකි.නමුත් මේ යුගයේ ඉන්දියාවේ භාවිතා කළේ බ්‍රාහ්මී අක්ෂර හා සංස්කෘත භාෂාවය.ඉන්දියාවේ පොදු ජනයා අතර කිසි දිනක මාගධී හෝ හෙළ බස භාවිතා නොවීය. මේ අනුව ලංකාවේ අතීත යුගයේදී එනම් අනුරාධපුර යුගයටත් පෙර බුද්ධ කාලයේදී හෙළබිමේ භාවිතා කල අකුරු හා අශෝක යුගයෙන් පසු අනුරාධපුර යුගයේදී භාවිතා කළ අකුරු වල යම් වෙනස්කම් ඇති බවද පෙනේ.මේ නිසාම බුද්ධ කාලයේදී හෙළදිව ලියූ සෙල්ලිපි කියවීමට බැරි අපහසු තත්වයක් අනුරපුර යුගයේ සෙල්ලිපි කියවන්නාට ඇති විය හැකිය. නමුත් අනුරපුර යුගයේ හා අශෝක යුගයේ අක්ෂර රටාව බොහෝ දුරට එක සමානය.එය ඉන්දියාවෙන් ලැබූ බලපෑමකි. එදා හෙළදිව යක්ෂ ගෝත්‍රිකයින් වාසය කළ යක්ෂ හෙළයේත්, නාග හෙළයේත් විසූ රාජ්‍ය පාලකයෝ මෙන් ම සමහර උගත්තු හෙළ බස හා මාගධී බස යන භාෂා දෙකම දැන සිටියහ. ගෞතම බුදු පියාණන් මාගධී බසින් දේශනා කළ ධර්මය සාතාගිරි, හේමවත යන යක්ෂ ගෝත්‍රික පාලකයෝ එදා තේරුම් ගත්හ. සමන මහරජු ද තේරුම් ගත්තේය. එමෙන් ම එදා වෙස්සවන මහ රජු ගෞතම බුදු පියාණන්ට ආටානාටා ප්‍රඥප්තිය හඳුන්වා දුන්නේ මාගධී බසින්ය. බුදු පියාණන් ද එය තම ශ්‍රාවකයින්ට මාගධී බසින් ම නැවත දේශනා කළ සේක.

මිහිඳු හිමියන් එදා (ලංකාවට) හෙළදිවට පැමිණ මගධ රාජ්‍යයේ රජගහ නුවරට (අම්පාරේ) ගොස් වසර කීපයක් පුරාම මාගධී බසත් හෙළ බසත් යන භාෂා දෙකම ඉගෙන ගෙන, හෙළ බසින් ලියූ බුදුකැලි අ‍ටුවාවද ‍රැගෙන අනුරාධපුරයට ගොස් දෙවනපෑතිස් රජුට බුද්ධ ධර්මය දේශනා කළේ මාගධී හා හෙළ බස යන භාෂා දෙකෙන් මය. මේ අනුව එදා අනුරාධපුර රාජධානියේ ජීවත් වූ බොහෝ අයද හෙළ බස මෙන් ම මාගධී බසත් හොඳින් ම දැන සිටි බව පෙනේ. කල් යත් ම හෙළ බස පොදු ජනයාගේ භාෂාව බවටත් මාගධී බස උගතුන්ගේ භාෂාව බවටත් පත් වීමද ක්‍රමයෙන් සිදු විය.

එදා හෙළදිව ජනපද දාසයෙහිමත් යක්ෂ හෙළයේ මෙන් ම නාග හෙළයේත් උගතුන් භාවිතා කළ මෙම මාගධී භාෂාව ඉන්දියාවේ කිසිම ප්‍රදේශයක හෝ රාජ්‍යයක හෝ භාවිතා කළ භාෂාවක් නොවේ. එදා ඉන්දියාවේ පැවති සියලු භාෂාවන් සංස්කෘත පදනම් කරගත් භාෂාවන් මිස ප්‍රාකෘත පදනම් කරගත් භාෂාවන් නොවේ.

ගෞතම බුදුන් හෙළදිව බුද්ධ ධර්මය දේශනා කළායින් පසුව ක්‍රමයෙන් දකුණු ඉන්දියාවටත් නැගෙණහිර කේරලය වැනි ප්‍රදේශ වලටත් බුද්ධ ධර්මය ව්‍යාප්ත විය. මෙසේ බුද්ධ ධර්මය ව්‍යාප්ත වීමත් සමගම පසු කාලයකදී දකුණු හා නැගෙණහිර ඉන්දීය රාජ්‍ය වලද මාගධී බස භාවිතා වන්නට විය. ඒ අනුව එදා හෙළදිව මාගධී හා හෙළබසින් ලියා තිබූ පොත්පත් ඉන්දීය භාෂා වලටත් පරිවර්ථනය කරන්නටද විය. ඉන්දීය විශ්ව විද්‍යාල වල පවා අතීතයේ මාගධී බස උගන්වන්නටද පටන් ගත්තේ බුද්ධ ධර්මය ව්‍යාප්ත වීමත් සමග මය.පෙළ යනු භාෂාවක් නොවේ. පෙළ දහම යනු මාගධී බසින් ලියූ පෙළ ගස්වා පේලි ලෙසින් සකස් කර ගත් බුද්ධ ධර්ම පාඨයන්ය. එසේ බුද්ධ ධර්මය පෙළ ගස්වා සකස් කළේ වනපොත් කර කටපාඩම් කරගෙන දිගටම මතකයේ පවත්වාගෙන ඒම සඳහා උපකාර වන ලෙසිනි. ශතවර්ෂ 7 කට පමණ පසුව, පෙළ දහම පාලි භාෂාවක් ලෙසින් ද අනුරපුර යුගයේ අවසානයේදී ව්‍යාප්ත වී එය ව්‍යාකරණ සහිත භාෂාවක්  ලෙසින්ද සකස් කර ගැනීම සිදු විය.අද භාවිතා කරන, ඉගෙන ගන්නා මෙම පාලි භාෂාව කෘත්‍රිමව සාදා සකස් කරගත් භාෂාවක් මිස බුදුන් එදා ධර්මය දේශනා කළ මාගධී භාෂාව ම නොවේ. මේ දෙක අතර වෙනස් කම් බොහෝය. බුද්ධ භාෂිතයේ එන මාගධී පද වලට අර්ථ, ධර්ම, නිරුක්ති, දැක්වීම කළ හැකිය. පාලි භාෂාවට ඇත්තේ ව්‍යවහාර අර්ථයන් පමණි.

ඊළඟ පරිච්ඡේදයට …

Share Button

සැවැත්නුවර හා දෙව්රම් වෙහෙර

http://maps.google.com/maps?q=8.122196,80.6596899&hl=en&t=h&z=16

සැවැත් නුවර එදා කොසොල් රටේ අග නුවරයි. කොසොල් මහරජතුමා ගෞතම බුදුන්ට සමකාලීන වූ කොසොල් රටේ පාලකයාය. එදා හෙළදිව,ජන්බුද්වීපයේ පිහිටි ශාක්‍ය ජනපද අතුරෙන් විශාලම ජනපදය වූයේත්, ධනවත් ම මිනිසුන් ජීවත් වූයේත්, විශාල ජනගහණයකින් යුතු වූයේත් මෙම කොසොල් රටේ ය. නැ‍ඟෙනහිරින් සුද්ධෝදන රජුගේ ශාක්‍ය ජනපදයත් (මහවැලි ගඟත්) උතුරෙන් අංග හා කසී රටත්,බටහිරින් වෙසමුණි මහ රජු පාලනය කළ යක්ෂ හෙළයත්, දකුණෙන් දෙව්දහ රජු පාලනය කළ දෙව්දහ රාජධානියත් පිහිටියේය. අද ගලෙන්බිඳුනුවැව, හුරුළුවැව, පලුගස්වැව හා රිටිගල වැනි විශාල ප්‍රදේශයක් තුළ එදා ධනවත් සැවැත් නුවර පිහිටියේය. සැවැත් නුවර මැදින් එදා නේරංජනා නදිය ගලා ගියේය. (හුරුළු ඔය යාං ඔය ලෙසින් එය අදත් ගලා යයි.) කන්තලේ, පොලොන්නරුව, කහටගස්දිගිලිය, පදවිය ආදී විශාල ප්‍රදේශ රාශියක් ම එදා කොසොල් රටට අයත් විය. එදා නේරංජනාවද මහවැලි ගඟ හා සමානම  වූ විශාල ජලයක් ගලාගිය තවත් ගඟකි. අද ඒ ජලය මේ ප්‍රදේශයට ගලන්නේ නැත. ඊට හේතුව ඒ ගඟ ඉහලින් හරස්කර වැව් බැඳීමත්, ඇලහැරදී ගඟ හරවා ජලය මින්නේරි වැවට හරවා යැවීමත්ය. ගිරිතලේ, මින්නේරිය, කවුඩුල්ල, කන්තලේ යන සියලු වැව් වලට අදත් ඒ ජලය ගලා යයි. මොරගහකන්ද ජලාශය තනා නැවතත් ඒ ජල කඳ පෙර පරිදි ගලා යන්නට කරුණු දැන් සකස් වෙමින් පවතී. මෙයද ධර්මතාවයෙන් ම සිදු වන්නකි. නේරංජනා ගඟ අසබඩ පිහිටි සැවැත් නුවර එදා පෙරදිග වූ විශාලම වෙළඳ නගරයක් විය. කුඩා නැව් මගින් ද ඔරු පාරු මගින් ද පිට රටින් පවා මෙම නගරයට මෙම නගරයට වෙළඳ බඩු ප්‍රවාහණය සිදු විය. සංඝමිත්තා මෙහෙණිය විසින් එදා හිරිවඩුන්නේ සිට ශ්‍රී මහාබෝධි ශාකාවක් අනුරාධපුරයට වැඩමවාගෙන එන ලද්දේ ද මෙම ගඟ දිගේ ම කුඩා නැවකිනි. භද්දකච්චායනා නම් ශාක්‍ය කුමරිය එදා පාවී ආවේද මෙම ගඟ දිගේ ය. ඒ පඬුවස් රජුගේ කාලයේදීය. භද්දකච්චායනා කුමරියත් ඇගේ සොහොයුරන් දහ අට දෙනෙක්මත් එදා ජීවත් වූයේ මේ ශාක්‍ය ජනපද වලමය.එදා පඬුවස් රජු රජ කළේ හෙළයේ මහ විලච්චිය අග නගරය කොට ගත් යක්ඛ රාජ්‍යයකය. එසේ නම් භද්දකච්චායනාත් එදා ජන්බුද්වීපයේ සිට ලංකා පුරවරයට කැන්දාගෙන ආ බව සත්‍යයකි.

එදා හෙළදිව ජන්බුද්වීපයේ ජීවත් වූ මහ ධනවත්තු ගෞතම බුදුපියාණන් වහන්සේටත් බුද්ධශ්‍රාවකයින්ටත් තම ධනය වැය කර සැවැත් නුවර ජේතවනාරාමය, පූර්වාරාමය, ඝෝෂිතාරාමය ආදී වෙහෙර විහාර සාදා පූජා කළහ. ගෞතම බුදුපියාණන් වහන්සේ තමාගේ අන්තිම කාලයේ වසර විස්සක් තරම් දීර්ඝ කාලයක් ම ධර්මය දේශනා කරමින් වැඩ සිටියේ සුදත්ත සි‍ටු තුමා ඉදිකර දුන් මෙම ජේතවනයේ පිහිටි දෙවුරම් වෙහෙරේය. මාගධී භාෂාවෙන්  “ජේත” යනු “නා ගස” ට භාවිතා කළ නමයි. “වේලු” යනු “උණ ගස” ට භාවිතා කළ නමයි. ජේතවනය යනු නා ගස් වලින් ගහණ වූ  නා වනයක් යන්නයි.

හෙළදිව ජන්බුද්වීපයේ රිටිගල නම් කඳු සහිත ප්‍රදේශයේ අදටත් අක්කර 2000 ක  තරම් විශාල ප්‍රදේශයක මෙම ජේතවනය (නා වනය) පැතිරී ඇත.දැනට වසර 2500–3000 තරම් හෝ ඊටත් වඩා පැරණි නා ගස් මෙම ජේතවන භූමියේ අදත් දැක ගත හැකිය. මෙම ජේත වනය එදා පිහිටා තිබුණේ සැවැත් නුවර බටහිර මායිමේය. මෙම ජේත වනය අදටත් රිටිගල රක්ෂිතය ලෙසින් නම් කර පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුවෙන් ආරක්ෂා කෙරේ. එදා සුදත්ත සි‍ටුතුමා (අනේපිඬු සි‍ටුතුමා) විසින් තම ධනය අසූකෝටියක් වැය කරමින් ගෞතම බුදුන් උදෙසා ඉදිකරන ලද ඒ විස්මිත දෙවුරම් වෙහෙරේ බොහොමයක් ගොඩනැගිලි වල නටඹුන් හා පදනම් අදටත් ඒ ආකාරයෙන් ම ඉතිරිව ඇත. දෙවුරම් වෙහෙරට යෑම සඳහා එදා ඉදි කරන ලද පදම් කළ කළුගල් අල්ලා සකස් කළ සැතපුමක් තරම් දිග විසිතුරු මාර්ගයත්, බුද්ධ ප්‍රමුඛ මහා සංඝයාට ජලය සැපයීම සඳහා කරවන ලද බන්දා නම් විශාල පොකුණත්, බුදුපියාණන්ට පූජා කරන ලද දෙවුරම් වෙහෙරේ ගඳකිලියත් එහිම ආනන්ද හිමියන් විසූ කුටියත්, සක්මන් මලුවත්, දාන ශාලා, බෙහෙත් ශාලා, මෙන් ම එදා ගෞතම බුදුන් ධර්මය දේශනා කළ දම්සභා මණ්ඩපයත් අදටත් පැහැදිලිවම නටඹුන් ලෙස මෙහිදී දැකගත හැකිය. මීට අමතරව වෙන් කොට හඳුනා ගත නොහැකි ගොඩනැගිලි විශාල ගණනක පදනම් ද අදටත් දැක ගත හැකිය. මේවා අතුරෙන් බොහෝමයක් කුටි එදා දෙවුරම් වෙහෙරේ ම වැඩ සිටි අරහතුන් වහන්සේලා 500 නමකට සාදා දුන් කුටි බවත් හඳුනා ගත හැකිය.

මේ ආකාරයට එදා සුදත්ත සි‍ටුතුමා විසින් තම ධනය වැය කරමින් ඉදි කරන ලද මෙම වෙහෙරට එදා දෙවුරම් වෙහෙර යයිනම් තැබීම මගින් ම එහි ඇති පුදුම එලවන විශ්මිත දේ ගැන කෙනෙකුට සිතා ගත හැකිය. අශෝක යුගයටත් වසර තුන්සියයකට පමණ පෙර කාලයකදී ගොඩ නැඟූ මෙම විශ්මිත හා මනරම් ගොඩනැඟිලි සමූහය ලෝකයේ පුදුම හතත් පරදවන තරම් විශ්වකර්ම වැඩක් බව අදටත් මෙහි නියම ස්වරූපය දකින විට කෙනෙකුට තේරුම් ගත හැකිය. අදහා ගත හැකිය.

ritigala

(පින්තූර මූලාශ්‍රය http://sharmini-serasinghe.blogspot.com/2011/03/ritigala-kanda-mountain.html)

මේ සියලු දේ අදටත් අපට අපේ ඇස් වලින් ම දැක බලා ගතහැකි ආකාරයෙන් ම ‍රැකී ආරක්ෂා වී පවතින්නේ ධර්මතාවයේ බලයෙන් මය.එදා පෘතුගීසි, ලංදේසි, ඉංග්‍රීසි යුග වල මේ ප්‍රදේශ මහ වනයෙන් වැසී නොගියේ නම් මෙම ප්‍රදේශ වල ඇති වටිනා නටඹුන් අද අපට අහිමි වන්නට ඉඩ තිබිණි.

දෙවුරම් වෙහෙරට අමතරව එදා රිටිගල කන්ද ආශ්‍රයෙන් ම ඉදි කර පිහි‍ටුවා තිබූ පූර්වාරාමය,යශෝධරා මෙහෙණි ආරාමය,හා වෙනත් වනවාසී ආරඤ්ඤ සේනාසන වල නටඹුන්ද අද දක්වාමත් මේ ප්‍රදේශය තුලම පවතී. අද රිටිගල කන්ද ලෙසින් සලකන අක්කර 5000 ක් පමණ  විශාල වූ වනයෙන් වැසුණු කඳු මුදුනේ ජේතවනාරාමයට ඉහලින් එදා බුදුපියාණන් වැඩ සිටි යුගයේදීම මාගධී ප්‍රාකෘත භාෂාවෙන් ලියූ අති විශාල සෙල් ලිපි අදත් එහි ඇති බව පුරා විද්‍යාඥයින් හෝ නොදන්නවා වියහැක. මෙහි සටහන් වන අකුරු ගණන දස දහසකට වැඩි මිස අඩු නම් නොවේ. මේ සෙල්ලිපි තවම කිසිවෙකුත් කියවා ඇතැයි සිතිය නොහැකිය. මෙය විනාශ කරන්නට කවුරුන් හෝ අතීතයේදී උත්සාහ දරා ඇති බවද පෙනේ. ඉංග්‍රිසි පාලන සමයේදී මේ සෙල්ලිපි දු‍ටු යමකු විසින් මෙය කඩාගෙන ‍රැගෙන යාමට දැරූ උත්සාහයක් හෝ විය හැකිය. නමුත් එහි විශාලත්වය අනුවත් ධර්මතාවය අනුවත් එය කෙනෙකුට ගෙන යා නොහැකි ලෙසින් ම අදටත් ‍රැකී ඇත.

මෙහි ලියා ඇති දේ කියවා තේරුම් ගෙන එදා හෙළ දිව ජන්බුද්වීපයේ නිවැරදි ඉතිහාසය සහමුලින් ම විවෘත කර ගැනීම රජයේත් පාලන බලධාරීන්ගේත් යුතු කමකි. වගකීමකි. රිටිගල යනු එදා හෙළදිව ජන්බුද්වීපයේ පිහිටි අසිරිමත් ම ස්ථානයයි.අදටත් ඒ අසිරිමත් බව එසේම ‍රැඳී ‍රැකී පවතී. සුදත්ත යන නම් ඇති අනේපිඬු සිටාණන් යන නමින් විරුදාවලි ලැබූ මේ මහා දානපතියා එදා වාසය කළේ ඔබත් මමත් අද ජීවත් වන මේ හෙළදිව ජන්බුද්වීපයේ ම කොසොල් රටේ මිස ඉන්දියාවේ නොවන බව දැන් සහතික කොට ප්‍රකාශ කල හැකිය.

එදා අනේපිඬු සි‍ටුතුමා විසින් ඉදි කරන ලද මෙම විශ්මිත දෙවුරම් වෙහෙර ගැන තම පුරෝහිතයන් අතින් තොරතුරු ඇසූ අශෝක මහ රජ තුමාද තමාගේ රාජ්‍යයෙහිත් එවන් දෙවුරම් වෙහෙරක් ඉදි කරන්නට යම් උත්සාහයක් දරා ඇති බව පෙනේ. රිටිගල පිහිටි මුල් දෙවුරම් වෙහෙරේ බුදුපියාණන් වැඩ සිටි ගඳකිලිය හා ඒ අවට වූ ගොඩනැගිලි සියල්ලමත් ඒ දිග ඒ පලල හා එම සැලැස්මද සහිතවම ඉන්දියාවේදී අද දකින්නට ඇති දෙවුරම් වෙහෙරේ ආකෘතියේ පදනම් වලද දකින්නට ඇත.නමුත් මෙහි ඇදහිය නොහැකි මූලික ම වෙනස නම් රිටිගල පිහිටි බුද්ධ කාලයේ ඉදි කල දෙවුරම් වෙහෙරේ පදනම සකස් කර ඇත්තේ පදම් කරන ලද තනි කළු ගලෙනි. අද නම් ග්‍රැනයිට් වලින් ය. අශෝක මහ රජු ඉදි කල දෙවුරම් වෙහෙර ගඩොලින් නිම කල එකකි. ඊට හේතුව බුද්ධ කාලයෙන් වසර 300 කට පමණ පසුව අශෝක මහරජ තුමා ඉදිකල දෙවුරම් වෙහෙර  ග්‍රීක ආභාෂයෙන් ගඩොලින් තැනීමය. රිටිගල දෙවුරම් වෙහෙරේ බිත්ති සඳුන් ලීයෙන් කළ බවක් පෙනේ. ඉන්දියාවේ බිත්ති ද ගඩොල් යොදා ඉදි කර තිබිණි.අදටත් ඉන්දියාවේ දඹදිව වන්දනාවේ  යන අයට රිටිගලටත් ගොස් මේ ඉදිකිරීම් දෙක සසඳා බලා මුල් ජන්බුද්වීපය  හා පසුව ඉන්දියාවේ සැදූ ජන්බුද්වීප ආකෘතිය යන දෙකේ වෙනස් කම් පැහැදිලිවම හඳුනාගත හැකිය. මේ ඇත්ත කවදාහෝ මතු විය යුතුමය. අශෝක රාජ්‍ය යුගයේ ඉන්දියාවේ සෑදූ වෙහෙර විහාර අසූහාර දහසෙහි මත් ගොඩනැගිලි නිර්මාණ වල ග්‍රීක හා හින්දු බලපෑම් දැකිය හැක. ඉන්දියාවේ හින්දු දේවාල හා අශෝක මහ රජු ඉදිකල වෙහෙර විහාර අතර එතරම් විශාල වෙනසක් නැත. නමුත් බුද්ධ යුගයේ, එදා ජන්බුද්වීපයේ, දේව හෙළයේ, ගොඩනැඟූ සියලු ඉදි කිරීම් වලට භාවිතා කර ඇත්තේ අපටම ආවේණික වූ ගෘහ නිර්මාණ ශිල්ප ක්‍රමයකි. වෙනත් කිසිම රටක මෙම ශිල්ප ක්‍රමයන් දකින්නට නැත. ලංකාවේම අනුරාධපුර යුගයේදී පවා දකින්නට ඇත්තේ අසෝක යුගයේ ඉන්දියාවේ ඉදි කිරීම් වලට සමාන ලක්ෂණයන් ය. බුද්ධ යුගයේ ජන්බුද්වීපයේ ,එනම් දේව හෙළයේ කිසිම ගොඩනැඟිල්ලක ගඩොල් එදා භාවිතා කළ බවක් දකින්නට නැත. යම් තැනක ගඩොල් භාවිතා කර ඇත් නම් ඒ ඉදි කිරීම අනුරාධපුර යුගයට හෝ පොලොන්නරු යුගයට හෝ අයත් ප්‍රතිසංස්කරණයකි. බුද්ධ යුගයෙන් පසුව මේ කළුගල් තාක්ෂණය හෙල දිවෙන් ද අහෝසි වී ගිය බවක් පෙනේ.

ඊළඟ පරිච්ඡේදයට …

Share Button

කුසිනාරා නුවර

 http://maps.google.com/maps?q=6.633791,80.875546&hl=en&t=h&z=16

Budugala

(පින්තූර මූලාශ්‍රය http://www.panoramio.com/photo/46471308)

ගෞතම බුදු පියාණන් වහන්සේගේ පරිනිර්වාණය සිදු වූයේත්, ශ්‍රී දේහය ආදාහනය කළේත්,ද්‍රෝණ බමුණා විසින් සර්වඥ ධාතු බෙදීම සිදු කළේත් කුසිනාරා නුවරදීය. ඒ කුසිනාරා නුවර එදා පිහිටියේ මල්ල රජුන්ගේ රටෙහිය.

අශෝක මහරජතුමා ද බුද්ධ පරිනිර්වාණය සිහිපත් කිරීම සඳහා ඉන්දියාවේ “කාසියා” නමින් අද හඳුන්වන ස්ථානයක ස්මාරකයක් කරවීය. ස්ථූපයක් ද කරවීය. පසුව ඒහි බුදු පිලිමයක් ද ඉදිකර ඇත.

ගෞතම බුදුන් පිරිනිවියේත්, ශ්‍රී දේහය ආදාහනය කළේත් ද්‍රෝණ බමුණා ධාතු බෙදා දුන්නේත් මේ හෙළදිවේ දීමය.එදා මල්ල රට අග නුවර අද බලංගොඩට පහළින් පිහිටි රජවක මහවලතැන්න,උග්ගල් කල්තොටවේලිඔය සිට සංඛපාල තෙක් ඇති ප්‍රදේශය මල්ලව රාජධානියට අයත් ප්‍රදේශ  විය. අද “බුදුගල” කූරගල නමින් බලංගොඩට පහලින් කල්තොට පාරේ පිහිටි ප්‍රදේශය එදා ගෞතම බුදුන් පිරිනිවී ස්ථානයයි.අදටත් මේ ස්ථානයේ විශාල ප්‍රමාණයක් නටබුන් දැක ගත හැකිය. එකල මල්ල රජ දරුවන් ඉදිකළ සිහිවටන හා සෙල් ලිපි සියල්ලමත් ආදාහනය කිරීමට ඉදිකළ  පංචාවාසයත් අදටත් මෙහි දකින්නට ඇත. ගෞතම බුදු පියාණන් කුසිනාරා නුවරදී (හෙළදිව බුදුගලදී)පිරිනිවන් පා වදාළ පසුව එහිදීම ආදාහනය කළ බවත් ,ඒ සඳහා මූලිකවී කටයුතු කළේ මල්ලව රජ දරුවන් බවත් මහා පරිනිබ්බාණ සූත්‍රයේම සඳහන් වී ඇත. ද්‍රෝණ බමුණා විසින් ධාතු බෙදීමේදී මල්ලව රජ දරුවන්ට ලැබුණු දන්ත ධාතූන් වහන්සේ කුසිනාරා නුවරම (එනම් බුදුගල නමින් අද හඳුන්වන ස්ථානයේම) දන්තධාතු මන්දිරයක් තනවා ආරක්ෂා සහිතව තැන්පත් කර මල්ලව රජ පරපුර විසින් පුද පූජා පවත්වමින් ‍රැක ගත් බව පෙනේ. හෙළදිව ඉදිකළ පළමුවැනි දන්ත ධාතු මන්දිරයේ මුල් අඩිතාලම අදටත් බලංගොඩ බුදුගලදී කාටත් දැක ගත හැකිය.

දන්ත කුමරු හා හේමමාලා කුමරිය යනු මෙම මල්ලව රජ පරපුරෙන් ම බිහි වූ දන්ත ධාතූන් වහන්සේව ‍රැක බලාගත් හෙළදිව උපන් දෙදෙනෙකි. මල්ලව රටේ රාජ බලය දුර්වල වී යෑමත් සමන්ගම තමන් මෙතෙක් කල් සඟවා  ආරක්ෂා කරගෙන සිටි දන්ත ධාතූන් වහන්සේව අනුරාධපුරයේ  රජකම් කල කිත්සිරිමෙවන් රජුට හොර රහසේම ගෙන ගොස් භාර දුන්නේද මේ හෙළයේම උපන් දන්ත කුමරු හා හේමමාලා කුමරිය යන දෙදෙනායි.

මහාවංශ  අ‍ටුවාවේද මේ කතා පුවත නිවැරදිවම සටහන් වී ඇත. ඒ දන්ත කුමරු හා හේමමාලා කුමරිය ලංකාපුරයට ජන්බුද්වීපයේ සිට දන්ත ධාතූන් වහන්සේව වැඩමවාගෙන ආ පුවතයි. අද බුදුගල යනු එදා කුසිනාරා නුවරයි.කුසිනාරා නුවර පිහිටියේ බුදුන් ජන්මය ලබන ජන්බුද්වීපයේ හෙළ දිවයිනේය. ලංකාපුර වූයේ අනුරාධපුර නගරයයි.අදටත්  බුදුගල නමින් ඇති අක්කර 15 ක පමණ විශාල භූමි ප්‍රදේශයක මල්ලව රජදරුවන් විසින් එදා ඉදි කරන ලද ගොඩනැගිලි වල නටඹුන් කාටත් දැක ගත හැකිය.

මහා පරිනිබ්බාණ සූත්‍රයේ දක්වා ඇති පරිදි රජගහ නුවර සිට විශාලා මහනුවරටත් එතැන් සිට බේලුව ගමටත් ,එතැන් සිට පාවා නුවරටත් පැමිණි ගෞතම බුදුන් එහිදී පිරිනිවන් පෑ සේක. රජගහ නුවර වේළුවනය එදා පිහිටියේ අම්පාර නිල්ගල පාරේ පිහිටි රජගලතැන්න නම් ස්ථානයේය. එතැන් සිට බිබිලටත් ,මැදගම හා මොණරාගලටත් එතැන් සිට මාලිගාවිල හරහා විශාලා මහ නුවරටත් පැමිණියහ. අද විශාලා මහනුවරක් දකින්නට නැත. එය යාල අභය භූමියේ වනය හරි මැද කුඹුක්කන් ඔය අසල පිහිටි තැනකි. එහිද විශාල නටඹුන් රාශියක් අදටත් දකින්නට ඇත. ඒවා මහ වනයෙන් තවමත් යට වී ගොස් ඇත. අද මේ ස්ථානය කැබිලිත්ත දේවාලය ලෙසින් හඳුන්වයි.

විශාලා මහනුවර සිට බේලුව ගමට (බුත්තල) පැමිණ එතැන් සිට වැල්ලවායට පහලින් පිහිටි ඇතිලිවැව ප්‍රදේශය හරහා හබ්බෙගමුවටත් පැමිණියහ. එදා පාවා නුවර වූයේ අද හබ්බෙගමුව නම් මහ වනයෙන් වැසුනු ප්‍රදේශයයි. ඇතිලිවැව හා හබ්බෙගමුව අතර මාර්ගයේ එදා බුදුපියාණෝ රෝගීව දින දෙක තුනක් ගත කළහ.ඒ විශාල ගල්ලෙන් අදටත් එහි දකින්නට ඇත. මේ සියල්ලම දැන් මහ වනයෙන් වැසී ගිය ප්‍රදේශයන් ය.පාවා නුවරින් ගඟින් එතෙරව මල්ල රජදරුවන්ගේ රටේ කුසිනාරා නුවරට පැමිණි බව සඳහන්ය.එදා එගොඩ වූ ගඟ අද වේලි ඔය නමින් නම් කළ වලවේ ගඟේම තැනකි. එදා මල්ල රජ දරුවන්ගේ රාජධානියේ අග නුවර වූයේ බලංගොඩ ,රජවක මහවලතැන්න ප්‍රදේශයයි. බුදුගල නම් වූ ගෞතම බුදුන් පිරිනිවන් පෑ ස්ථානය මහවලතැන්නට සැතපුම් 10 ක් පමණ පහලින් පිහිටියේය. එදා එය කුසිනාරා නම් විය.අද එය බුදුගල කූරගල යන නමින් හැඳින්වෙයි.

මේ අනුව සිදුහත් උපත,ගෞතම බුදුන්ගේ සම්මා සම්බෝධියට පැමිණීම, පළමු ධර්ම දේශනය පැවැත්වීම මෙන්ම පිරිනිවන් පෑම යන මේ වැදගත් අවස්ථාවන් හතරම සිදු වූයේ එදා මේ හෙළදිවම පිහිටි ජන්බුද්වීපයේදීය.ඉන්දියාවේදී එදාඅශෝක මහ රජු විසින් ඉදි කරන ලද්දේ මේවායේ ම ආකෘතීන්ය. අද ලංකාවේ බෞද්ධයා ඉන්දියාවේදී දැක බලාගෙන වඳින්නට යන්නේ මේ ආකෘති වලට මිස නියම වශයෙන් ම නියත වූ තැනකට නොවේ. මෙය අනුමානයෙන් කරනු ලබන ප්‍රකාශයක් නොව සත්‍යය දැකීමෙන් ම කරන ප්‍රකාශයකි. සද්ධාවන්ත කුල පුත්‍රයින් සඳහා ම මතුකර පෙන්වාදෙන සත්‍යයකි.

ගෞතම බුදුපියාණන් වහන්සේ පිරිනිවන් පා වදාළ කුසිනාරාව හෙවත් බුදුගල.

Budugala Ruins

(පින්තූර මූලාශ්‍රය http://www.panoramio.com/photo/46471253)

බුදුගල පිහිටා ඇත්තේ රත්නපුර දිස්ත්‍රික්කයේ කල්තොට ප්‍රාදේශීය ලේකම් කොටසේය. රත්නපුර සිට බලන්ගොඩට ගොස් බලන්ගොඩින් දකුණට හැරී  කල්තොට පාරේ කි.මී.3 ක් පමණ ගිය පසු බුදුගල රජමහා විහාරය හමු වෙයි. ගොඩකවෙල සිට වැලිගෙපොලටත්,වැලිගෙපොල සිට කල්තොට පාරේ දියවින්න පසුකර කි.මී.5 ක් පමණ ගිය පසු බුදුගල රජමහා විහාරය හමු වේ. තණමල්විල හබ්බෙගමුව හරහා බලන්ගොඩ යන පාරෙන් ද මෙම ස්ථානයට පැමිණිය හැකිය.

ඊළඟ පරිච්ඡේදයට …

Share Button